نگهداری و مراقبت از ریشه فرش های ماشینی و دستباف یکی از نکات کلیدی برای حفظ زیبایی و دوام طولانی مدت این آثار هنری است. ریشهها علاوه بر جنبه تزئینی، نقش مهمی در استحکام و حفظ ساختار فرش دارند و هر گونه آسیب به آنها میتواند باعث از هم گسستن تار و پود فرش شود. به همین دلیل رعایت روش های صحیح تمیزکاری، جلوگیری از گره خوردن، پارگی ریشهها و انتخاب قالیشویی مناسب برای شستشو مانند قالیشویی هشتگرد اهمیت فراوانی دارد.
همچنین شرایط نگهداری مناسب مانند دوری از رطوبت زیاد، نور مستقیم خورشید و فشار زیاد روی ریشهها به ماندگاری بهتر فرش کمک میکند.
فهرست مطالب
ریشه فرش چیست؟
ریشه فرش بخشی از ساختار فرش است که در انتهای دو ضلع کوتاه فرش قرار دارد و معمولاً به صورت رشته هایی از نخ یا تار های اصلی فرش دیده میشود. این ریشهها در واقع ادامه تار های پایهای فرش هستند که پس از بافت قالی به شکل آزاد و نمایان باقی میمانند و نقش مهمی در تثبیت ساختار فرش ایفا میکنند. ریشهها علاوه بر اینکه ظاهری زیبا و سنتی به فرش میبخشند به عنوان بخشی از سازه فرش، استحکام و دوام آن را افزایش میدهند و مانع از باز شدن تار و پودهای قالی میشوند.
در فرش های دستباف ریشه معمولاً از همان نخ هایی تشکیل شده که تار های اصلی قالی را میسازند و در فرآیند بافت، پس از اتمام قسمت اصلی فرش این نخها آزاد گذاشته شده و به شکل ریشه باقی میمانند. این ریشهها معمولاً با دست بسته و مرتب میشوند تا از باز شدن فرش جلوگیری کنند. در فرش های ماشینی نیز ریشهها با استفاده از ماشین آلات مخصوص ایجاد میشوند، اما معمولاً کیفیت و استحکام کمتری نسبت به ریشه های دستباف دارند.
مراقبت از ریشه فرش اهمیت زیادی دارد چرا که ریشه های آسیب دیده یا از هم باز شده میتوانند باعث خرابی کل فرش شوند. برای حفظ ریشهها باید از کشیدن یا اصطکاک شدید جلوگیری کرد و در هنگام شستشو نیز مراقب بود که ریشهها گره یا پیچ نخورند. به طور کلی ریشه فرش بخش ظریف اما بسیار حیاتی در فرش های ماشینی و دستباف است که نیازمند توجه و مراقبت ویژه برای حفظ زیبایی و دوام فرش میباشد.
چرا باید از ریشه های فرش محافظت کنیم؟
محافظت از ریشه های فرش یکی از اصول اساسی در نگهداری و حفظ کیفیت فرش های ماشینی و دستباف است که تأثیر مستقیمی بر دوام و زیبایی کل فرش دارد. ریشه های فرش همان تار های پایهای قالی هستند که در دو طرف فرش به صورت آزاد باقی میمانند و علاوه بر جنبه تزئینی نقش بسیار مهمی در حفظ انسجام و استحکام فرش ایفا میکنند. اگر ریشهها دچار آسیب شوند مثلاً پاره یا گره بخورند این مشکل به سرعت به تار و پود های داخلی فرش انتقال پیدا کرده و میتواند باعث از هم گسستن بافت فرش شود.

از طرفی ریشه های سالم باعث میشوند فرش به خوبی روی زمین ثابت بماند و جلوی حرکت یا تا شدن ناخواسته آن را بگیرند، بنابراین حفظ سلامت ریشهها به امنیت و راحتی استفاده از فرش نیز کمک میکند. همچنین در فرش های دستباف که ارزش هنری و مالی بالاتری دارند، ریشهها بخشی از اصالت و کیفیت فرش محسوب میشوند و آسیب دیدن آنها باعث کاهش ارزش فرش میشود.
علاوه بر این مراقبت از ریشهها در فرآیند شستشو و نظافت فرش اهمیت ویژهای دارد، زیرا شستشوی نامناسب یا استفاده از ابزار های نادرست میتواند باعث گره خوردن، کشیدگی یا پوسیدگی ریشهها شود که تمامی این موارد در قالیشویی در کمالشهر رعایت میشود. بنابراین محافظت از ریشه های فرش نه تنها باعث افزایش طول عمر فرش میشود بلکه به حفظ زیبایی و ارزش آن نیز کمک میکند و به شما امکان میدهد سالها از فرش خود لذت ببرید.
نحوه نگهداری از ریشه فرش ماشینی و دستباف
ریشه فرش یکی از بخش های فرش است که به دلیل موقعیت قرارگیری و رنگ روشن بیشتر در معرض کثیفی و آلودگی قرار دارد. با توجه به تاثیر این ریشه ها در زیبایی فرش ماشینی و دستباف باید به خوبی از آن مراقبت و نگهداری شود. بسیاری از افراد با سهل انگاری و عدم نگهداری صحیح و اصولی باعث آسیب به ریشه های فرش می شوند. از این رو جذابیت فرش از بین می رود. ارزش و قیمت آن را کاهش می دهند. در ادامه نحوه نگهداری و مراقبت از ریشه فرش ماشینی و دستباف را برای شما عنوان خواهیم کرد تا با رعایت آن فرشی سالم و زیبا داشته باشید.
استفاده از کاور
یکی از راهکار های بسیار مهم نحوه نگهداری از ریشه فرش ماشینی و دستباف کاور کردن ریشه فرش است. کاور های ریشه جنس های مهمی دارد که کاور های توری به دلیل تبادل هوا بهترین گزینه برای سلامت این بخش از فرش محسوب می شود. این کاورها فاقد چسب است و قسمت انتهایی آن را می توانید با استفاده از چسب های معمولی مسدود کنید. در این حالت ریشه های فرش به خوبی مراقبت شده و در اثر رفت و آمد و آلودگی آسیبی نخواهد دید.
همچنین استفاده از کاور باعث منظم شدن ریشه فرش شده و آن را زیبا و جذاب می کند. البته برخی از جنس های این کاور کیفیت مطلوبی ندارند و شما پس از مدتی باید آن را تعویض کنید، در ادامه تمامی خدمات کاور و مراقبت از فرش های شما را قالیشویی تهراندشت با بهترین کیفیت ممکن انجام میدهد که میتوانید از خدمات این قالیشویی استفاده کنید.
گره زدن ریشه فرش ماشینی و دستباف
برای این که مانع از خرابی ریشه های فرش شوید می توانید پس از خرید فرش ریشه های آن را گره بزنید. از جمله گره های ریشه فرش می توان به گره زنجیره ای، گره نخودی و دو گره اشاره کرد. در این حالت ریشه ها به صورت محکم بر سر جای خود قرار می گیرند و در صورت تردد نظم آنها به هم نمیریزد.
استفاده از چسب پهن
یکی دیگر از نحوه نگهداری و مراقبت از ریشه فرش ماشینی و دستباف که رواج بسیاری دارد، استفاده از چسب پهن است. بسیاری از افراد برای این که از خرابی ریشه های فرش جلوگیری کنند دور ریشه فرش را با استفاده از چسب پهن می پوشانند. این روش باعث مرتب شدن ریشه های فرش می شود ولی به مرور به دلیل عدم گردش هوا ممکن است ریشه ها پوسیده شده و زیبایی خود را از دست بدهد. همچنین هنگام تعویض چسب پهن برخی از ریشه های فرش کنده می شود. بنابراین توصیه می کنیم از سایر روش ها برای محافظت از ریشه های فرش استفاده کنید.
استفاده از لفاف دوزی
یکی از روش های قدیمی برای محافظت از ریشه های فرش که در قالیشویی نظرآباد استفاده میشود لفاف دوزی میباشد. در این روش از پارچه های برزنت و یا متقال برای محافظت از ریشه های فرش استفاده می شود. در این روش ریشه های فرش را تا می زنند و در داخل پارچه می گذارند، پس از آن هر دو سمت پارچه را به ابتدای بافت متصل می کنند. در لفاف دوزی به دلیل گردش هوا ریشه های هیچ آسیبی نمی بینند و تردد زیاد نیز نمی تواند کیفیت این ریشه ها را کاهش دهد.
شستشوی ریشه های فرش
یکی دیگر از نکاتی که بر روی نحوه نگهداری از ریشه فرش ماشینی و دستباف تاثیر می گذارد شستشوی صحیح و اصولی ریشه های فرش می باشد. ریشه های فرش به دلیل رنگ روشنی که دارد بیشتر در معرض آلودگی بوده و کوچک ترین کثیفی ای خود را به خوبی نشان می دهد. در صورت عدم شستشو و آبکشی صحیح ریشه ها پس از خشک شدن رنگی بیکیفیت به خود می گیرند.
بنابراین برای این که پس از شستشوی فرش ریشه های آن را مجدد شسته و آبکشی نمایید. در صورتی که پس از خشک شدن فرش همچنان ریشه ها زرد بود با استفاده از شامپو فرش و دستمال نمدار ریشه ها را به صورت جداگانه شستشو دهید، همچنین تمامی این خدمات را قالیشویی سرخاب برای شما انجام میدهد.
نگهداری و مراقبت از ریشه های فرش ماشینی و دستباف کلید حفظ زیبایی و دوام آنها است. با مراقبت مناسب، جلوگیری از کشیدگی و گره خوردن ریشهها و رعایت نکات شستشو و نگهداری در شرایط مناسب میتوان از آسیب دیدن و پوسیدگی ریشهها جلوگیری کرد. این اقدامات باعث افزایش طول عمر فرش و حفظ ساختار آن میشود تا فرش شما همچنان جلوهای زیبا و سالم داشته باشد.
تفاوت نگهداری ریشه فرش ماشینی و دستباف
مراقبت از ریشه های فرش ماشینی و دستباف به دلیل تفاوت های ساختاری و جنس مواد اولیه، نیازمند روشها و دقت های متفاوتی است. در فرش های دستباف ریشهها از همان نخ های طبیعی تار فرش تشکیل شدهاند و به صورت دستی بسته و مرتب میشوند. این ریشهها به دلیل طبیعی بودن جنسشان، حساستر و آسیب پذیرتر هستند و نیازمند مراقبت ویژهتری در برابر رطوبت، نور مستقیم خورشید و فشار مکانیکی میباشند. نگهداری صحیح این ریشهها شامل جلوگیری از تماس با آب زیاد، اجتناب از کشیدگی یا گره خوردن و همچنین شستشوی ملایم است. در صورت آسیب، ترمیم ریشه دستباف معمولاً به صورت دستی و توسط متخصص انجام میشود تا اصالت و زیبایی فرش حفظ شود.

در مقابل ریشه فرش های ماشینی معمولاً از نخ های مصنوعی ساخته شده و توسط ماشین آلات مخصوص ایجاد میشوند. این ریشهها نسبت به فرش دستباف مقاومت بیشتری در برابر فشار و کشیدگی دارند اما ممکن است در برابر سایش و گرما حساستر باشند. نگهداری ریشه فرش ماشینی معمولاً آسانتر است و میتوان از روش های استانداردتر برای تمیزکاری و محافظت استفاده کرد. با این حال، شستشو و استفاده از مواد شوینده مناسب همچنان اهمیت بالایی دارد تا ریشهها دچار پوسیدگی یا تغییر رنگ نشوند.
هر دو نوع فرش نیازمند مراقبت منظم و توجه به نکات بهداشتی و نگهداری هستند اما ریشه فرش دستباف به دلیل ظرافت و ارزش هنری بالاتر، حساستر و نیازمند دقت بیشتری است. شناخت تفاوتها و رعایت روش های مناسب موجب افزایش طول عمر و حفظ زیبایی فرش خواهد شد.
نحوه جلوگیری از پوسیدگی و کهنگی ریشه فرش
پوسیدگی و کهنگی ریشه فرش یکی از مشکلات رایج در فرش های ماشینی و دستباف است که میتواند به سرعت به کل ساختار فرش آسیب برساند و زیبایی آن را کاهش دهد. برای جلوگیری از این مشکل باید نکات مهمی را در نگهداری و مراقبت از ریشهها رعایت کرد. اولین و مهمترین نکته، جلوگیری از تماس ریشهها با رطوبت و آب است. ریشه های فرش بسیار حساس به رطوبت هستند و نگهداری فرش در محیط های مرطوب یا شستشوی نامناسب میتواند منجر به پوسیدگی آنها شود. بهتر است فرشها را در مکان های خشک و دارای تهویه مناسب قرار دهید.
دومین نکته مهم محافظت از ریشهها در برابر آسیب های مکانیکی است. کشیدن، پیچیدن یا گره خوردن ریشهها باعث ضعیف شدن و در نهایت پاره شدن آنها میشود. هنگام جابجایی یا تمیز کردن فرش باید با دقت به ریشهها توجه کرد و از کشیدن مستقیم آنها خودداری نمود. استفاده از جاروبرقی با سری مناسب و شستشوی ملایم نیز به حفظ سلامت ریشهها کمک میکند.
علاوه بر این قرار دادن فرش در معرض نور مستقیم خورشید به مدت طولانی میتواند باعث خشک شدن و شکنندگی ریشهها شود، پس بهتر است از تابش مستقیم خورشید جلوگیری کنید یا از پرده های مناسب استفاده نمایید.
تعمیر به موقع ریشه های آسیب دیده توسط کارشناسان فرش قالیشویی در کردان از گسترش آسیب جلوگیری میکند و باعث حفظ طول عمر فرش میشود. با رعایت این نکات میتوان از پوسیدگی و کهنگی ریشه های فرش جلوگیری کرد و زیبایی و دوام فرش را برای سالها حفظ نمود.
جمع بندی
نگهداری و مراقبت از ریشه فرش اهمیت ویژهای در حفظ دوام و زیبایی فرش دارد. ریشهها نقش اساسی در استحکام ساختار فرش ایفا میکنند و آسیب دیدن آنها میتواند باعث باز شدن تار و پود و کاهش عمر فرش شود. برای نگهداری صحیح باید از کشیدگی، گره خوردن و تماس با رطوبت جلوگیری کرد و هنگام تمیز کردن از ابزار های مناسب استفاده نمود. همچنین محافظت از ریشهها در برابر نور مستقیم خورشید و فشار های مکانیکی به حفظ سلامت آنها کمک میکند.
فرش های دستباف به دلیل ظرافت و جنس طبیعی ریشهها نیازمند مراقبت بیشتری نسبت به فرش های ماشینی هستند. با رعایت نکات ساده اما حیاتی در نگهداری از ریشه فرش، میتوان عمر فرش را افزایش داد و زیبایی آن را برای سالها حفظ کرد. این مراقبتها باعث میشوند فرش همواره ظاهری مرتب، سالم و با ارزش داشته باشد.
چرا مراقبت از ریشه فرش اهمیت دارد؟
ریشه فرش استحکام و ثبات ساختار قالی را تضمین میکند. آسیب دیدن ریشهها باعث باز شدن تار و پود فرش میشود که میتواند به کل فرش آسیب برساند. مراقبت صحیح از ریشهها عمر فرش را افزایش میدهد و زیبایی آن را حفظ میکند.
چگونه میتوان از گره خوردن ریشه فرش جلوگیری کرد؟
برای جلوگیری از گره خوردن ریشهها، باید هنگام جابجایی یا شستشو به آرامی رفتار کرد و از کشیدن یا پیچاندن آنها پرهیز نمود. همچنین استفاده از شانه یا برس مخصوص با ملایمت ریشهها را مرتب نگه میدارد و از ایجاد گره جلوگیری میکند.
بهترین روش برای تمیز کردن ریشه فرش چیست؟
تمیز کردن ریشهها باید با دقت و با استفاده از جاروبرقی با سری ملایم انجام شود. شستشو باید با آب ولرم و مواد شوینده مخصوص و به آرامی انجام شود تا ریشهها آسیب نبینند. خشک کردن سریع و کامل نیز برای جلوگیری از پوسیدگی ضروری است.
آیا ریشه فرش ماشینی و دستباف تفاوتی در مراقبت دارد؟
بله، ریشه فرش دستباف طبیعیتر و ظریفتر است و نیازمند مراقبت دقیقتری است. ریشه فرش ماشینی مقاومتر است اما باید از تماس طولانی با رطوبت و گرمای زیاد جلوگیری شود تا عمر آن حفظ شود.
چه شرایط محیطی برای نگهداری ریشه فرش مناسب است؟
محیط خشک، تهویه مناسب و دور از نور مستقیم خورشید بهترین شرایط برای نگهداری ریشه فرش است. رطوبت زیاد باعث پوسیدگی و نور مستقیم خورشید موجب خشک شدن و شکنندگی ریشهها میشود. فشار مکانیکی نیز باید به حداقل برسد.


برای ریشه بافی من قالیشویی افشار را پیشنهاد می دهم. تمیز انجام دادن